Bebekleri sırt üstü yatırarak uyutmamız gerektiği uzmanlarca sık sık tekrarlanıyor, bu dikkat edilmesi gereken bir konu, bunu duymayanımız kalmadı sanırım… Yalnız, bebekleri uykuları dışında da çok fazla sırt üstü tutuyoruz, farkında mısınız? Bebekler ana kucağındayken sırt üstündeler, taşırken sırt üstündeler, salıncaktayken sırt üstündeler… Peki, bu kadar sırt üstü hayat, bebeklerin fiziksel gelişimini etkiler mi?
Cevap: Evet… Bebeklerin fiziksel gelişimlerini desteklememiz, koordinasyon yeteneklerini geliştirmemiz için gündüz uyumadığı zamanlarda bebekleri, başlarında refakat ederek ara ara yüzüstü konuma getirmemiz gerekiyor. Bu konuyla ilgili yabancı menşeili birçok kaynak var, bu zamanlara “tummy time” ismini veriyorlar, Türkçe’de “karınüstü zaman” diyebiliriz.
Neden gerekli bu karınüstü zamanlar?
Bebeklerin kafa, boyun, omuz kaslarını geliştirmelerini ve buna bağlı olarak kaslarını kullanarak istedikleri hareketleri yapmayı başarabilmelerini hızlandırır karınüstü zamanlar. Kaslarını kullanarak istedikleri hareketleri yapmak ne demek? Örneğin, dönebilmek ya da desteksiz oturabilmek ya da emekleyebilmek.
Yürümeye giden yol aşağıdaki gibidir genelde:
1. Dönebilmek – 2. Destekli oturmak – 3. Desteksiz oturmak – 4. Emeklemek – 5. Ayağa kalkmak – 6. Yürümek
İşte yukarıdakilerin tümünü gerçekleştirebilmek için gündüzleri bebeklere bol bol karınüstü zamanlar tanımak gerekir. Karınüstü zamanlar, bebeğinizin çevresini görmesi ve keşfetmesi için de birer fırsattır; ayrıca bebek bu duruşla güçlendikçe kendini daha bağımsız hisseder ve bu anlardan daha çok keyif alır. Bununla beraber, bebeğin kafasının arkasının yuvarlak kalması için de önemli karınüstünde geçirilen zamanlar. Bu noktada dikkat etmeniz gereken bir şey var. Bebeğinizi karınüstü tuttuğunuz zaman boyunca yanında durmalısınız her ihtimale karşı! Karınüstündeyken bebeğinizi yalnız bırakmayın!!!
Ne zaman?
Doğar doğmaz başlayabilirsiniz karınüstü zamanlara. Önce birkaç dakika ile git gide arttırarak… Her karınüstünde geçirilen zaman, gelişime biraz daha yardımcı olur.
Karınüstü zamanları oyun gibi ekleyin günlük planlarınıza. Mesela, her alt değiştirmeden sonra bebeğinizi aşağıda bahsedeceğim 5 farklı duruştan biri yoluyla karınüstüne çevirin ve bebeğinizin güçlenmesini sağlayın. Bunu, sürekli belli şeyin ardından, mesela alt değiştirmeden sonra ya da banyodan önce vb. zamanlarda yaparsanız, sizin için de bebek için de bir alışkanlık haline gelir. Bebekler alışkanlıkları severler :)
Ne zaman olmaz?
Bebek:
– Açken
– Tokken, yeni emmişken
– Uykusu varken
– Huzursuz, keyifsizken
Nasıl?
Karınüstü zamanlar için 5 farklı öneri:
1- Karın karına: Yani bebeğinizle sizin karın karına olduğunuz bir yöntem. Hem böyle etkileşiminiz de yüksek olur. Benim en sevdiğim yöntem bu :) Tabi ki bebeğinizi kendinize çevirirken, karnınıza yerleştirirken çok dikkatli ve nazik olun, karnınızdayken de yanlardan destekleyin. Aşağıdaki fotoğraftaki gibi ya da siz de sırtınızı biraz doğrultarak karın karına vakitler geçirebilirsiniz.
2- Göz hizası: Bebeğinizi halıya serdiğiniz bir battaniyenin üstünde karınüstü koyup siz de onun gibi yatın ve göz göze bakışın. Çok zevkli o bebişlerin masum bakışlarıyla buluşurken karınüstü vakitleri geçirmek :) Bu noktada göz göze bakışırken bebeğinize çıngırak gibi renkli ve sesli bir oyuncak göstererek dikkatini çekebilirsiniz. Hem böylece, başını kaldırmak için farklı nedenler vermiş olursunuz bebişe. Oyuncağı yavaşça farklı yönlere hareket ettirirken bebeğinizin de takip yani bir yandan da koordinasyon yeteneğini arttırmış olursunuz.
3- Kucağınızda:
Bu da özellikle oğlum rahatlasın, gazı çıksın diye benim sıkça kullandığım bir yöntemdi. Zaten benim oğlan yüz üstü durmayı pek sever, bebeklerin genelde çok rahat ettikleri bir duruş bu. Burada, bebeğin kafasını bir dizinizle hafif yukarıda tutmak iyi olabilir; tabi ki yanlardan desteklemek de önemli. Güvenlik hep önemli.
4- Karınüstü taşımak: Bebeğinizi gezdirirken, odadan odaya taşırken bu yöntem süper. Ben uyuturken de bazen kullanırdım bu yöntemi. Bir kolunuzu bacağının arasından geçirerek, bir kolunuzla omuzlarını ve başını destekleyerek bu yöntemi uygulayabilirsiniz. Bu noktada, yukarıdaki fotoğrafları incelemenizi tavsiye ederim:)
5- Destekli yöntem: Bu yöntemde de bebeğinizi biraz desteklemek için küçük bir havluyu rulo yapıp bebeğinizin kollarının altına destek olarak koyabilirsiniz. Ben bu yöntemi hiç denemedim, ama çok bahsediyor uzmanlar bu yöntemden, bilesiniz diye yazdım ben de. Eğer, sizin yavru bu duruştan hoşlanıyorsa yorumlara yazarsınız artık.
Sizler için görsel bir kaynak olması amacıyla aşağıdaki videonun adresini de paylaşıyorum, Türkçe değil; ama yine de izlemenizi tavsiye ederim. Beş yöntemi izleyerek daha iyi anlayabilmeniz açısından… Bu arada, ben de bu yazıyı hazırlarken bu videoyu hazırlayan pathways.org kuruluşundan faydalandım, adlarını anmadan geçemeyeceğim, eğer İngilizce biliyorsanız farklı farklı araştırmalar var, okuyup yararlanabilirsiniz, bilmiyorsanız, ben yeri geldikçe Türkçe’ye çevirip sizlere sunmayı planlıyorum.
http://www.youtube.com/watch?v=M3rCtW9DMD4
Yazımı bitiriken tekrar etmede fayda görüyorum: “Ey Anneler! Uyuturken sırtüstü, oynatırken karınüstü :) “
Not 1: Bu yazı sizin için yararlı olduysa “Bebek Gelişimi Kontrol Listeleri” de dikkatinizi çekebilir.
Not 2: Bu yazıdaki bilgilendirmeleri faydalı bulduysanız, “Anne, ben büyüyorum.” adlı yazı da sizin için yararlı olabilir.
Sevgiler,
Uykusuz Anne
Bilgi ve fotoğraf kaynak: www.pathways.org